Κύριε Υπουργέ,
Είμαι Σχολική Σύμβουλος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση στο νομό Έβρο από το 2003. Αρχικά υπηρέτησα επί τετραετία στην 3η Εκπαιδευτική Περιφέρεια με έδρα το Σουφλί και στην συνέχεια στην Αλεξανδρούπολη.
Και στις δυο περιφέρειες ένιωθα ότι η υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου εκτιμούνταν στο έπακρο από τους συναδέλφους μου εκπαιδευτικούς και την τοπική κοινωνία. Κατέκλυζαν τα σεμινάρια που οργάνωνα, ακόμη κι αν ήταν σε ώρες απογευματινές. Η τοπική κοινωνία, ιδιαίτερα στο Σουφλί, κατέκλυζε τις ημερίδες και τις εκδηλώσεις που οργάνωνα για να ανοιγόμαστε, ως σύστημα, στην τοπική κοινωνία και να δίνουμε μορφωτικές ώσεις προς αυτήν, και για τον λόγο ότι, ο βασικός κορμός της είναι οι γονείς των μαθητών μας.
Οι συνάδελφοι με δέχθηκαν στις τάξεις τους, επέβλεψα αμέτρητες διδασκαλίες, διέθεσα χρόνο χωρίς φειδώ. Απόλαυσα την εξέλιξη των συναδέλφων μου, το πέρασμα από την παραδοσιακή διδασκαλία στην καινοτόμα, με αλλαγές στην διαρρύθμιση των τάξεων από μετωπικές χωροθετήσεις σε ομαδοσυνεργατικές. Στήριξα την εισαγωγή της ευέλικτης ζώνης, πάλεψα να βγει το μάθημα εκτός των σχολικών τειχών, στη φύση, στο Μουσείο, στις Δημόσιες Υπηρεσίες και αλλού, αλλά με οργάνωση, με θεμελιώδη ερωτήματα, με συστηματική παρατήρηση και απολογισμό. Στήριξα τα «νέα» βιβλία, υποστήριξα τα καινοτόμα στοιχεία τους, υποστήριξα τους συναδέλφους να υπερκεράσουν με τις διδακτικές πρακτικές τους τις αδυναμίες κάποιων από αυτά. Κατέγραψα προβλήματα μέσα από τις καταθέσεις των εκπαιδευτικών της περιφέρειάς μου, όντας σε διαρκή διάλογο μαζί τους, σεβόμενη τις διαπιστώσεις τους και στηρίζοντας τις προσπάθειές τους να διατηρούν μια κριτική οπτική επί των εκπαιδευτικών υλικών, γνωρίζοντας ότι έτσι στήριζα την επαγγελματική τους εξέλιξη και εκόμιζα στο Υπουργείο την αποθησαυρισμένη γνώση και εμπειρία του μαχόμενου εκπαιδευτικού(!) Εποχές αθωότητας και πάθους…
Σε κάθε κάλεσμα του εκπαιδευτικού έτρεχα να συνδράμω, στην αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών, στην εφαρμογή της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, στην καλλιέργεια της διαπολιτισμικότητας, στην διαχείριση παραβατικών συμπεριφορών, στην λειτουργία των Συλλόγων Διδασκόντων, στην εφαρμογή της Μετασχηματικής Ηγεσίας, την καλλιέργεια συνεργασίας γονέων –σχολείου σε βάση ορθή και αειφόρα.
Χωρίς στήριξη από την πολιτεία τα τελευταία χρόνια, συνέχιζα την προσωπική αναζήτηση και μελέτη, ώστε να επιλέγω εύστοχα τις θεματικές των σεμιναρίων μου,ώστε να επικαιροποιούν τις γνώσεις των εκπαιδευτικών της εκπαιδευτικής μου περιφέρειας και θα τους δίνουν εφόδια στα δειλά βήματα των πειραματισμών τους, αφού και οι ίδιοι είχαν μείνει χωρίς καμιά επιμόρφωση, τουλάχιστον τα τελευταία δέκα χρόνια, ενώ το έργο τους γινόταν απαιτητικότερο με την πάροδο των ετών.
Ακόμη και φέτος, αδράξαμε με τους συναδέλφους μου την ευκαιρία της μόνης αλλαγής, αυτής στο μάθημα των Θρησκευτικών και την στηρίξαμε με μεγάλης έκτασης επιμόρφωση, ώστε εστιάζοντας στις πολλές διδακτικές πρακτικές του νέου υλικού, να γίνει διάχυση του πειραματισμού σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, για ανανέωση των μεθοδολογικών εργαλείων των εκπαιδευτικών.
Και φέτος παρακολούθησα ωριαίες διδασκαλίες στις Α΄τάξεις της περιφέρειάς μου, αλλά… Το νέο σχέδιο νόμου, που δεν περιλαμβάνει τον Σχολικό Σύμβουλο στο οργανόγραμμα του υπουργείου, στερεί την προοπτική στο έργο μου και το αναστέλλει. Ως τώρα, η αποδοχή των προτάσεων βελτίωσης προς τους εκπαιδευτικούς της περιφέρειάς μου, γινόταν μέσα σε πλαίσιο καλής επικοινωνίας, αλληλοεκτίμησης, συναίσθησης του υποστηρικτικού μου ρόλου, που αναπτυσσόταν ήπια και με διάκριση, διαφυλάσσοντας την αξιοπρέπεια του εκπαιδευτικού (ακόμη και του ανεπαρκούς) αλώβητη. Γιατί αυτός ήταν ο δρόμος του Σχολικού Συμβούλου: ο δρόμος της πειθούς. Καθώς ποτέ δεν ήρθε το νομοθετικό εκείνο πλαίσιο, το οποίο θα καθιστούσε τις παραινέσεις και προτάσεις βελτίωσης, που απευθύναμε προς κάθε εκπαιδευτικό, δεσμευτικές…τουλάχιστον σε τέτοιο βαθμό, όσο οι κατ’οίκον εργασίες που οι ίδιοι μπορούν αφειδώς –είναι η αλήθεια- να θέτουν στους μαθητές τους!!!!!
Και έτσι όμως, με την πειθώ και την προσπάθεια να εισάγουμε με διακριτικότητα και βαθιά κατάρτιση, τον επιστημονικό λόγο στην εκπαιδευτική καθημερινότητα, και να αναμένουμε τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα σε αντιδιαστολή με τα άμεσα κάθε διοικητικής διαδικασίας (διότι έτσι είναι ο άνθρωπος, στην εξουσία σκύβει, στην ευγένεια αντιστέκεται…) κι έτσι ακόμη, είχαμε εποπτεία της εκπαιδευτικής καθημερινότητας, γνωρίζαμε τι γίνεται μέσα στην σχολική τάξη, πώς αναπτύσσονται οι σχέσεις σχολείου -οικογένειας, πώς διαχειρίζεται τα προκείμενα ο κάθε Διευθυντής των σχολείων μας. Δεν υπήρχαν «σκοτεινά» σημεία στην διαδικασία της εποπτείας και σε αυτό βοηθούσε και ο διαρκής διάλογος με όλους… αν και συναντούσαμε και αντιστάσεις όταν γινόταν προσπάθεια για εισαγωγή καινοτομιών ή αλλαγή αντιλήψεων, πρακτικών, φιλοσοφίας…
Αν τώρα αυτή η παρέμβαση και εποπτεία εκλείψουν, τι θα εμποδίζει τον όποιο εκπαιδευτικό να ακυρώνει μέρος ή και όλο το Αναλυτικό Πρόγραμμα; Ποιος θα αντιλαμβάνεται αν αντί για τις επιλεγμένες θεματικές ενότητες και δραστηριότητες, ο εκπαιδευτικός ακολουθεί μια προσωπική επιλογή της οποίας η ορθότητα κρίνεται μόνο από τον ίδιο; Ποιος θα έχει την ευθύνη για το συμβατό ή ασύμβατο των δραστηριοτήτων με την εξελικτική Ψυχολογία και την Παιδαγωγική, για το περιεχόμενο των εξωσχολικών δράσεων, των σχολικών εορτών κλπ
Αντί να θέσουμε δείκτες ποιότητας δραστηριοτήτων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, να επιμορφώσουμε τους εκπαιδευτικούς για την εφαρμογή της περιγραφικής αξιολόγησης και της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας, να προσδώσουμε ισχύ και προστιθέμενη αξία στην εποπτεία των διδασκαλιών και την θέσουμε σε πλαίσιο παρόμοιο με αυτό της αξιολόγησης, όπως εφαρμόστηκε στα Πειραματικά Σχολεία (με παρακολούθηση και συζήτηση-αναστοχασμό), αλλά και με δεσμευτικό χαρακτήρα των παραινέσεων- προτάσεων εκ μέρους των Σχολικών Συμβούλων, καταργούμε και όσα ήδη γίνονται. Αν αυτό το σχέδιο υλοποιηθεί, κάθε επανάκαμψη θα προσκρούσει σε μια γιγαντωμένη πλέον αδράνεια του συστήματος και ξέρουμε την δύναμη της αδράνειας!
Αν ο νομοθέτης δεν μας υποστηρίξει στο έργο της εποπτείας- γιατί να μην επεκταθεί η αυθαιρεσία και σε κάθε πτυχή του διδασκαλικού έργου; Γιατί να τελειώσει κάποιος εκπαιδευτικός την διδακτέα ύλη; Γιατί να εφαρμόσει ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες κλπ; Κι αν τώρα μπορούμε με την μελέτη των πρακτικών του Συλλόγου Διδασκόντων και την επόπτευση διδασκαλιών, να εντοπίζουμε την «αυθαιρεσία», πώς αυτό θα γίνει στο μέλλον; Και πώς ένα εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να βελτιωθεί χωρίς εποπτεία και καθοδήγηση; Χωρίς προγραμματισμό και αποτίμηση; Και αν αυτό μπορεί να γίνει από το σύλλογο διδασκόντων, τότε γιατί απέτυχε το πρόγραμμα της Αυτοαξιολογησης Σχολικής Μονάδας, που έδινε την ζητούμενη και από το νέο σχέδιο νόμου «αυτονομία» στον Σύλλογο Διδασκόντων; Ή μήπως η αυτονομία δεν αποτελεί κατάκτηση προσωπικής πορείας και αυτοεξέλιξη, προϊόν κατάρτισης;
Και προχωρώ: Πώς θα στηριχτεί το εκπαιδευτικό έργο χωρίς παρακολούθηση in vivo αυτού; Δια τηλεφώνου στο ΠΕΚΕΣ της κάθε Περιφερειακής Διεύθυνσης; Αν τώρα οι αλλαγές έρχονται αργά, οι αυθαιρεσίες εντοπίζονται ενίοτε, τι θα γίνει όταν κανείς δεν μπαίνει στην σχολική τάξη και ο διάλογος με τον εκπαιδευτικό, από γενικευμένος γίνει περιστασιακός;
Εκτός αν έτσι γίνεται κατανοητή η αυτονομία, ως συνώνυμο της μη λογοδοσίας, της μη εποπτείας, της απομόνωσης του εκπαιδευτικού και της απόλυτης απελευθέρωσης των επιλογών του, καλών και μη. ‘Η αν όλες οι επιλογές θεωρούνται πλέον αποδεκτές, εφόσον απουσία μέτρου, κριτηρίων και αποτίμησης αποτελεσμάτων, είναι ο ασφαλέστερος δρόμος της αποδοχής των πάντων. Τι θα γίνει όμως αν αποφασίσει το υπουργείο να εισάγει ένα νέο γνωστικό αντικείμενο; Μια νέα φιλοσοφία; Ποιος θα υποστηρίξει τον εκπαιδευτικό στην αλλαγή; Διότι οι αλλαγές δεν επιβάλλονται. Όταν κλείσει η πόρτα της τάξης, τον ορθό δρόμο τον ακολουθεί μόνο ο βαθιά καλλιεργημένος εκπαιδευτικός, με παιδαγωγικό αισθητήριο, επαγγελματική ωριμότητα, συναίσθηση του ρόλου του και των αναγκών των μαθητών του. Σε τι ποσοστό κύριε Υπουργέ τους υπολογίζετε αυτούς τους εκπαιδευτικούς; Εδώ αποκλείεται να απαντήσετε ορθότερα από κάποιον που εποπτεύει 14 χρόνια τώρα τις σχολικές τάξεις, σε 200 και πλέον εκπαιδευτικούς μιας εκπαιδευτικής περιφέρειας.
Αυτήν την ταξινομημένη εμπειρία κύριε Υπουργέ, μην την απαξιώνετε. Και αν τελικά το κάνετε, οργανώστε καλλίτερα το υποκατάστατο και διατυπώστε έναν ειλικρινή πειστικό λόγο επιπέδου, για να μην αναγκαστείτε να δικαιολογηθείτε, όπως για το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε, ότι το «απρόσωπο» επιτελείο… φταίει. Όταν χρειαστεί να δοθεί λόγος και να αποδοθούν ευθύνες, στον υπουργό καταλογίζονται τα λάθη και ήδη έχουμε εμπειρία στο ότι ο υπουργός είναι αναλώσιμο είδος, για κάθε κυβέρνηση.
Αυτό όμως, όταν μάλιστα γίνεται συχνά, δεν κάνει καλό στο «σύστημα». Φέρνει αναστάτωση και δημιουργεί ασταθές περιβάλλον, που μειώνει την αποτελεσματικότητα του συστήματος γενικά. Χίλιες φορές καλλίτερα, ορθές αποφάσεις και υψηλή αποτελεσματικότητα: αυτά είναι τα ζητούμενα στην εκπαίδευση και αυτό εύχομαι να γίνει εν προκειμένω.
Με τιμή
Δρ.Σεραφείμ Ευαγγελία
Σχ.Σύμβουλος Π.Ε. Έβρου
Σχ.Σύμβουλος Π.Ε. Έβρου
ΠΗΓΗ: ESOS
