Η κατάργηση της τιμωρητικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών
και οι αμετανόητοι νοσταλγοί της!
Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,
Με τη δημοσίευση του Ν. 4547/2018 καταργείται το θεσμικό πλαίσιο (ΠΔ 152/13) της ατομικής και τιμωρητικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Υπενθυμίζουμε ότι από το 2015 έχει καταργηθεί ο ν. 4024/11 και έχει αποδεσμευτεί ο μισθός και ο βαθμός από την αξιολόγηση και η εξέλιξη σε ΜΚ και βαθμούς είναι ακώλυτη. Καταργείται επίσης το θεσμικό πλαίσιο που είχε συνδέσει την «αυτοαξιολόγηση» των σχολικών μονάδων με την κατηγοριοποίησή τους (διατάξεις στους ν.2896/02, ν.3848/10, ν.4142/12). Παράλληλα οι διαδικασίες προγραμματισμού και αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου ως εσωτερική, δημοκρατική και συλλογική διαδικασία του Συλλόγου διδασκόντων, μπορούν να εξελιχθούν σε εργαλεία θετικής ανατροφοδότησης του εκπαιδευτικού έργου (σύμφωνα και με το 8ο Συνέδριο της ΟΛΜΕ), στο βαθμό που οι παρεμβάσεις του συνδικαλιστικού κινήματος και των Συλλόγων διδασκόντων θα αποκλείσουν το γραφειοκρατικό εκφυλισμό αυτών των διαδικασιών με αποτύπωση σε φόρμες, ποσοτικούς δείκτες και δημοσιοποίηση των τελικών εκθέσεων, που θα οδηγούν στη σύγκριση και την κατηγοριοποίηση των σχολείων. Τέλος καθορίζεται ο ρόλος της ΑΔΙΠΠΔΕ στη γενική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος και των στελεχών της εκπαίδευσης και αποσυνδέεται ο ρόλος της από την αξιολόγηση εκπαιδευτικών και της κατηγοριοποίησης των σχολείων. Σε κάθε περίπτωση με τις διατάξεις αυτές έχουμε τη δικαίωση ενός μακροχρόνιου αγώνα που έδωσε το εκπαιδευτικό κίνημα ενάντια στην αξιολόγηση-χειραγώγηση.
Ωστόσο κατά τη συζήτηση του νόμου στη Βουλή προέκυψαν αρκετά και ενδιαφέροντα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουν οι εκπαιδευτικοί:
Α. Με έντονο τρόπο και επαναλαμβανόμενες στο περιεχόμενο παρεμβάσεις οι εκπρόσωποι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στη βουλή κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τις υποστηρικτικές δομές δήλωναν ότι στο ΠΔ 152/13 που καταργήθηκε δεν υπάρχει πουθενά αναφορά για απολύσεις εκπαιδευτικών!Απέκρυψαν όμως ότι συνδεόταν απόλυτα και άμεσα με ένα σκληρά νεοφιλελεύθερο νομοθετικό πλαίσιο που οδηγούσε στη μισθολογική καθήλωση των εκπαιδευτικών, τον υποβιβασμό βαθμού και εν τέλει την απόλυσή τους!
Συγκεκριμένα:
1. Το ΠΔ 152 που καταργήθηκε, στο άρθρ. 16, παρ. 4 αναφέρει: «Οι εκπαιδευτικοί που χαρακτηρίζονται ελλιπείς σε περισσότερα του ενός κριτήρια σε μία εκ των κατηγοριών χαρακτηρίζονται συνολικά ελλιπείς, ασχέτως συνολικής βαθμολογίας.»!! Στην επόμενη παρ. 5 του ιδίου άρθρου το ΠΔ συνδέεται με την παράγραφο 4 του άρθρου 8 του ν. 4024/2011, που αναφέρει ότι «…οι υπάλληλοι που περιλαμβάνονται σε πίνακα μη προακτέων στερούνται του δικαιώματος για προαγωγή για τα επόμενα δύο έτη».
2. Ο ν. 3528/2007, γνωστός και ως δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας στο άρθρο 95 αναφέρει: «Υπάλληλος, ο οποίος εγγράφεται σε δύο διαδοχικούς πίνακες μη προακτέων στον ίδιο βαθμό, παραπέμπεται μέσα σε δύο (2) μήνες από την κύρωση του οικείου πίνακα υποχρεωτικώς προς κρίση στο υπηρεσιακό συμβούλιο, το οποίο, με αιτιολογημένη απόφαση του και μετά από προηγούμενη κλήση αυτού για να παράσχει εγγράφως ή προφορικώς τις αναγκαίες διευκρινίσεις, μπορεί να τον απολύσει ή να τον υποβιβάσει κατά έναν βαθμό.»
3. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ν. 4024/2011 για το μισθολόγιο-βαθμολόγιο στο δημόσιο που ίσχυε για τους εκπαιδευτικούς και καταργήθηκε το 2015 συνέδεε την αξιολόγηση με τη μισθολογική και τη βαθμολογική προαγωγή. Όμως δεν αρκούσε κάποιος να αξιολογηθεί ικανός για να προαχθεί στον επόμενο βαθμό γιατί η αξιολόγηση έχει προκαθοριστεί: από όσους εκπαιδευτικούς «αξιολογηθούν» θετικά μόνο ένα ποσοστό θα περνούσε στον επόμενο βαθμό (το 100% από τον ΣΤ΄ στον Ε΄ βαθμό, το 90% από τον Ε΄ στον Δ΄, το 80% από τον Δ΄ στον Γ΄, το 70% από τον Γ΄ στον Β΄, το 30% από τον Β΄ στον Α΄, νόμος 4024/11, άρθρο 7 παρ. 6). Άρα θα έπρεπε να είναι «περισσότερο ικανός» από τον συνάδελφο του. Μάλιστα στο άρθρο 7 παρ. 6 του ίδιου νόμου αναφερόταν ότι αν τα δημοσιονομικά της χώρας δεν πήγαιναν καλά, που δεν πήγαιναν, τότε λιγότεροι εκπαιδευτικοί θα προβιβάζονταν στον επόμενο βαθμό και άρα περισσότεροι θα καθηλώνονταν μισθολογικά! Επομένως, το ΠΔ 152/13 ήταν ένα μέρος του νομοθετικού πλαισίου, μέσω του οποίου και με βάση την ατομική αξιολόγηση ο εκπαιδευτικός θα οδηγούνταν σε μισθολογική και βαθμολογική καθήλωση, υποβιβασμό και απόλυση.
Β. Κατά τη συζήτηση αυτή ο εκπρόσωπος της ΝΔ δήλωσε ότι ο νόμος αυτός θα καταργηθεί κατά προτεραιότητα από τη ΝΔ ως Κυβέρνηση! Σχετικά με την αξιολόγηση δήλωσε μεταξύ άλλων: « συνεπείς προς την ιδεολογική σας αγκύλωση, εξαιρείτε από αυτήν τους εκπαιδευτικούς… η σημερινή κυβέρνηση με την κατάργηση της αξιολόγησης είναι υπόλογη έναντι των ευσυνείδητων εκπαιδευτικών, των μαθητών και των οικογενειών τους… εμείς λοιπόν δεσμευόμαστε ότι θα επαναφέρουμε την αξιολόγηση». Από το βήμα της 83ηςΔΕΘ ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε πως δεν πρόκειται να κάνει καμιά απολύτωςέκπτωση στο θέμα της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων. Η Νέα Δημοκρατία παραμένει πιστή στο αγγλοσαξονικό μοντέλο αξιολόγησης, όπου σταθερές συνιστάμενες είναι η κατηγοριοποίηση των σχολείων σε «καλά» και «υποβαθμισμένα», η χειραγώγηση ενός εξαρτημένου εκπαιδευτικού που θα τιμωρείται μισθολογικά και θα φοβάται το ενδεχόμενο της απόλυσης μέσω μιας αρνητικής αξιολόγησης!
Γ. Κατά την ψήφιση του άρθρου 110 του νομοσχεδίου που αφορά τις καταργούμενες διατάξεις (μεταξύ των οποίων και το ΠΔ 152), τα κόμματα ψήφισαν ως εξής: ΣΥΡΙΖΑ & ΑΝ.ΕΛ. ΝΑΙ – ΝΔ, ΔΗΣΥ, ΧΑ, ΠΟΤΑΜΙ ΟΧΙ – ΚΚΕ & ΕΝ. ΚΕΝΤΡΩΩΝ ΠΑΡΩΝ. Το άρθρο ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία.
Δ. Με αφορμή την ψήφιση του νόμου αυτού οι εκπαιδευτικοί δεν πρέπει να ξεχάσουν ποτέ το κλίμα φόβου που δημιούργησαν στα σχολεία οι κυβερνήσεις ΝΔ – ΠΑΣΟΚ ως αποτέλεσμα ενός συνολικού τιμωρητικού νομοθετικού πλαισίου με τις διαθεσιμότητες 2500 εκπαιδευτικών της επαγγελματικής εκπαίδευσης, 2000 σχολικών φυλάκων και 1000 διοικητικών των Πανεπιστημίων. Η διαθεσιμότητα υπήρξε μια ευθεία αμφισβήτηση της συνταγματικά κατοχυρωμένης μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων! Στο σκηνικό μάλιστα αυτής της περιόδου, ήρθαν να προστεθούν οι πάνω από 4000 υποχρεωτικές μετατάξεις καθηγητών ειδικοτήτων από την δευτεροβάθμια στην πρωτοβάθμια, η πολιτική επιστράτευση των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας προκειμένου να μην αποφασίσουν απεργία λόγω της αύξησης του διδακτικού τους ωραρίου το 2013 και τέλος οι 2000 καταργήσεις και συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων το 2011. Αυτό λοιπόν ήταν το τοπίο στον εκπαιδευτικό χώρο το οποίο κάποιοι συνειδητά ξεχνούν, δηλώνοντας στην Βουλή ότι δεν υπήρξαν ποτέ απολύσεις εκπαιδευτικών! Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κ. Μητσοτάκης μιλώντας πρόσφατα σε τηλεοπτικό σταθμό δήλωσε για τους εκπαιδευτικούς: “Να δούμε πραγματικά πόσους καθηγητές και δασκάλους χρειαζόμαστε και πού τους χρειαζόμαστε. Υπάρχουν τεράστια περιθώρια ανακατανομής του προσωπικού του δημοσίου μέσα από μία διαδικασία αξιολόγησης και κινητικότητας”.
Ε. Οι εκπαιδευτικοί δεν πρέπει να ξεχνάμε εύκολα, αλλά οφείλουμε ναυπερασπιζόμαστε και τις σημαντικές κατακτήσεις μας όπως η κατάργηση της διαθεσιμότητας, του θεσμού της αυτοδίκαιης αργίας, του ΠΔ για τις υποχρεωτικές μεταθέσεις εκπαιδευτικών σε όλη την επικράτεια, της πολιτικής επιστράτευσης των απεργών. Συνεχίζουμε ωστόσο να αγωνιζόμαστε και για την κατάργηση και του τελευταίου τμήματος από τον αντιεκπαιδευτικό νόμο 3848/10: το σύστημα διορισμού των εκπαιδευτικών, διεκδικώντας την έναρξη μαζικών διορισμών στην εκπαίδευση με ένα νέο σύστημα με κριτήρια μέσω ΑΣΕΠ (χωρίς γραπτό διαγωνισμό) με σεβασμό στην εκπαιδευτική προϋπηρεσίααναγνωρίζοντας το έργο των αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Επειδή ορισμένες δυνάμεις του συνδικαλιστικού κινήματος τοποθετούνται στα ζητήματα αυτά με απόλυτο και καταστροφολογικό τρόπο, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η δαιμονοποίηση της πραγματικότητας εκτός ότι είναι στείρα και αδιέξοδη, σπέρνει την απογοήτευση και την παραίτηση στους συναδέλφους/ισσες, πείθοντας τους ότι όλα είναι τετελεσμένα και άρα μάταιη η όποια αντίδραση. Η κριτική απέναντι στις ασκούμενες πολιτικές πρέπει να είναι σκληρή, χρειάζεται όμως να ακουμπά στην πραγματικότητα, να μην υποτιμά τις κατακτήσεις μας και να παρακινεί σε δημιουργική δράση και θετική διεκδίκηση. Με αφορμή και τις επερχόμενες Υπηρεσιακές εκλογές στις 7 Νοέμβρη, το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα χρειάζεται να αντισταθεί και να παρέμβει, αποτρέποντας τις όποιες αρνητικές εξελίξεις και ταυτόχρονα ανοίγοντας δρόμους για τη διεκδίκηση ριζικών δημοκρατικών αλλαγών στη δημόσια εκπαίδευση και επιβάλλοντας εξελίξεις στην κατεύθυνση των θέσεων και των αναγκών του κλάδου.
Αθήνα 16/9/2018
Νεκτάριος Κορδής Αιρετός στο ΚΥΣΔΕ με τις ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ-ΣΥΝΕΚ nekordis@yahoo.gr – κιν. 6977513534
