Διαβούλευση μεταξύ των μελών ΕΕΠ για το Κανονιστικό πλαίσιο των ΕΔΕΑΥ

AΡΧΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΔΕΑΥ ΤΟΥ ΑΡ. 39 ΤΟΥ Ν. 4115/2013

Αγαπητοί συνάδελφοι,

το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΟΣΕΕΠΕΑ παρά την συνολική αντίθεση του κλάδου στην ψήφιση του άρθρου 39 του Ν. 4115/2013, συναισθανόμενο τον κίνδυνο που απειλεί συνολικά τις δομές της ΕΑΕ από μια άκριτη εφαρμογή και μετά από πρόταση και της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής του Υ.ΠΑΙ.Π.Θ.Α. αποφάσισε να επεξεργαστεί προτάσεις  για το κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των ΕΔΕΑΥ. Για το θέμα αυτό πραγματοποιήθηκε αρχική  επεξεργασία  από τον Αντιπρόεδρο Γ. Στεργιούλη και την Υπ. Δημοσίων Σχέσεων Ε. Τραγάκη αλλά και από όλα τα μέλη του ΔΣ.

Oι προτάσεις μας  κινούνται στην κατεύθυνση τηςπρόληψης των καταστροφικών συνεπειών του «άρθρου 39» σε ΣΜΕΑΕ και ΚΕΔΔΥ και της αξιοποίησης όλων των ειδικοτήτων προκειμένου να υπάρξει αποτελεσματική υποστήριξη των μαθητών με αναπηρία στην εκπαίδευση. Προυπόθεση γι αυτό θέτουμε εκ των πραγμάτων την πρόσληψη  επι πλέον προσωπικού όλων των ειδικοτήτων, την κατάλληλη προετοιμασία – επιμόρφωση με συμμετοχή ως επιμορφωτών συναδέλφων με σχετική εμπειρία και την αξιοποίηση των ΚΕΔΔΥ ως συντονιστικά κέντρα στα ΣΔΥΕ.

Αναμένουμε προτάσεις περιφερειακών συλλόγων και συναδέλφων απλών μελών στο poseepea@yahoo.cm μέχρι την Παρασκευή 29 Μαρτίου 2013. 

Παραθέτουμε παρακάτω το αρχικό σχέδιο προτάσεων:

AΡΧΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΔΕΑΥ ΤΟΥ ΑΡ. 39 ΤΟΥ Ν. 4115/2013

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Με δεδομένο το γεγονός ότι κατά το προηγούμενο διάστημα η Ομοσπονδία έχει καταθέσει τις ενστάσεις της για το άρθρο 39 του Ν. 4115/2013, θεωρούμε ανακόλουθη και οξύμωρη την, σε δεύτερο χρόνο, πρόσκληση της Δ/νσης Ειδικής Αγωγής εκ νέου προτάσεων και εισηγήσεων, σε ένα νομοθετικό κείμενο, για το οποίο δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι πρώτες – αρχικές ενστάσεις.

Οι αλλαγές που διαφαίνεται ότι θα προκαλέσει το άρθρο αυτό θα είναι καταστροφικές για την ΕΑΕ, τις ΣΜΕΑΕ και τα ΚΕΔΔΥ. Αυτό θα συμβεί  γιατί η επιφόρτιση του ΕΕΠ με νέα καθήκοντα, σε συνδυασμό με την υποστελέχωση που και σήμερα υπάρχει και πρόκειται να επιδεινωθεί τη νέα χρονιά στις ΣΜΕΑΕ, θα επιφέρει αδυναμία ανταπόκρισης στα αυξημένα καθήκοντα, με αποτέλεσμα την δυσλειτουργία όλων των δομών και υπηρεσιών ΕΑΕ, σε βάρος των μαθητών.

Κατά συνέπεια εμμένουμε στις αρχικές ενστάσεις και προτάσεις που κατατέθηκαν,   αλλά και υποβάλλουμε εκ νέου το σχολιασμό μας, με μόνο μέλημα την προάσπιση του πολύτιμου έργου τόσο των ΚΕΔΔΥ όσο και των αυτοτελών ΣΜΕΑΕ,  θεωρώντας ότι ουδέποτε  έως σήμερα έχει επαρκώς εκτιμηθεί το παρεχόμενο από τους συγκεκριμένους θεσμούς  επιστημονικό και κοινωνικό έργο. Ας υπογραμμιστεί ότι, η κατάρτιση, η γνώση και η εμπειρία του επιστημονικού τους προσωπικού θα μπορούσε να αξιοποιηθεί προς όφελος των νεοεισερχόμενων συναδέλφων.

     Πιο συγκεκριμένα, η είσοδος των συναδέλφων ΕΕΠ στα γενικά σχολεία, που έχει αποτελέσει διαχρονικά πάγιο αίτημά μας, τυγχάνει να συμπίπτει με τη δυσμενή συγκυρία της φτωχοποίησης της ελληνικής οικογένειας.

Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι, η έως τώρα διαμορφωμένη τυπολογία των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, όπως αυτές ορίζονται στον ισχύοντα νόμο πλαίσιο, έχει διευρυνθεί με την προσθήκη νέων μορφών  εκπαιδευτικών αναγκών, ως επακόλουθο της κρίσης και των σύγχρονων κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών που μαστίζουν την ελληνική οικογένεια.

Ως εκ τούτου, οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί και ΕΕΠ, στο επόμενο διάστημα θα πρέπει, δεδομένων των συνθηκών, να αντιμετωπίσουν αυτές τις νέες εκπαιδευτικές ανάγκες (π.χ. άγχος, θυματοποίηση, ανασφάλεια, αίσθημα απόγνωσης, κλπ.) και ίσως η αντιμετώπιση και η παροχή βοήθειας στα παιδιά που βιώνουν αυτές τις δυσκολίες να είναι η πρωταρχική ανάγκη και απαίτηση ολόκληρης της κοινωνίας (παρόλο που δεν έχει προβλεφθεί από το υπουργείο και τους  υπευθύνους για το σχεδιασμό του συγκεκριμένου νόμου).

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:

Ειδικότερα,  τα πλέον σημαντικά σημεία θεωρούμε ότι είναι:

1.    Η διεπιστημονικότητα. Αν και  ρητά προβλέπεται στους νόμους για την ειδική αγωγή ως αναγκαία προϋπόθεση για τη διασφάλιση των ίσων ευκαιριών σε όλους τους πολίτες με αναπηρία και διαπιστωμένες εκπαιδευτικές ανάγκες, αλλά και για την αναβάθμιση του χαρακτήρα της παροχής δωρεάν δημόσιας ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, όπου και καθορίζονται οι  απαραίτητοι κλάδοι του ΕΕΠ (ΠΕ21ή 26, ΠΕ23, ΠΕ30, ΠΕ28, ΠΕ29, ΠΕ25, ΠΕ24, ΠΕ31 κλπ), δεν  διασφαλίζεται με σαφήνεια από το συγκεκριμένο νομοθετικό κείμενο.

Να σημειωθεί ότι η ΕΑΕ επιδιώκει την ολοκληρωμένη αξιολόγηση των ειδικών εκπαιδευτικών και λειτουργικών αναγκών, την αποτελεσματική υποστήριξη μέσα στη σχολική μονάδα και κυρίως την ολόπλευρη και αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, άρα είναι απόλυτα απαραίτητο και  η διεπιστημονική ομάδα των ΕΔΕΑΥ να περιλαμβάνει από την απόφαση συγκρότησης της όλες τις αναγκαίες για τα παραπάνω ειδικότητες ΕΕΠ  που εργάζονται στις ΣΜΕΑΕ  και όχι αποκλειστικά Ψυχολόγους και Κοινωνικούς Λειτουργούς.  Αναφέρουμε περιληπτικά το αντικείμενο των παρεμβάσεων – υποστηρικτικών πράξεων των ειδικών που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο χώρο του σχολείου:  

•         Αξιολόγηση λειτουργικότητας του μαθητή στους τομείς της κινητικότητας και της ανεξάρτητης μετακίνησης, της αυτουπηρέτησης, της επικοινωνίας και των κοινωνικών δεξιοτήτων, που θα συμπεριληφθεί στην συνολική αξιολόγηση της ΕΔΕΑΥ.

•         Αξιολόγηση της προσβασιμότητας των χώρων και της συμβατότητας  του εξοπλισμού.

•         Προτάσεις – εφαρμογή – εκπαίδευση σε διευθετήσεις – προσαρμογές – χρήση υποστηρικτικής τεχνολογίας, για την διευκόλυνση της συμμετοχής του μαθητή με αναπηρία στην σχολική ζωή και την εκπαιδευτική διαδικασία, που θα συμπεριληφθούν στο Ε.Ε.Π.

•         Ευαισθητοποίηση και συμβουλευτική γονέων και εκπαιδευτικών για θέματα λειτουργικότητας και αναπηρίας μέσω ατομικής η  και ομαδικής συνεργασίας.

•         Αρχική εκτίμηση (screening) πιθανών δυσλειτουργιών η αναπτυξιακών διαταραχών στα πλαίσια των προγραμμάτων προσχολικής αγωγής.

2.    Είναι άκρως απαραίτητο  να καθοριστεί το πλαίσιο συνύπαρξης των ΚΕΔΔΥ με τις ΕΔΕΑΥ, καθώς παραμένει μέχρι σήμερα αδιευκρίνιστο. Κρίνεται απαραίτητη η αξιοποίηση της εμπειρίας και  τεχνογνωσίας των ΚΕΔΔΥ αλλά και η διασύνδεση ΕΔΕΑΥ-ΚΕΔΔΥ, με ανάθεση στα ΚΕΔΔΥ του συντονισμού λειτουργίας (εποπτείας-επιμόρφωσης) των ΕΔΕΑΥ, έτσι ώστε να μην υπάρξει αλληλοεπικάλυψη καθηκόντων. Απαιτείται τόσο αρχική επιμόρφωση, κατά την έναρξη λειτουργίας των ΕΔΕΑΥ, όσο και συνεχιζόμενη επιμόρφωση των στελεχών της. Την επιμόρφωση αυτή – μηνιαίας βάσης -  είναι αναγκαίο να αναλάβουν τα κατά τόπους ΚΕΔΔΥ και να εμπλακούν ενεργά οι ειδικοί επιστήμονές τους, αξιοποιώντας την πολυετή εμπειρία και επιστημονική τους κατάρτιση.  Επιπλέον, το επιστημονικό προσωπικό των ΚΕΔΔΥ επιβάλλεται να αναλάβει την εποπτεία - σε εβδομαδιαία βάση - της λειτουργίας των ΕΔΕΑΥ.

3.    Το ΕΕΠ των ΚΕΔΔΥ της επικράτειας δεν πρέπει να αποκλειστεί  από τη διαδικασία επιμόρφωσης. Προτείνουμε να  συμπεριληφθούν στην επιμόρφωση επιμορφωτών με στόχο την εξειδικευμένη κατάρτισή τους και την ουσιαστική εκπλήρωση του συντονιστικού ρόλου τους. Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί τόσο το πάγιο αίτημα του συνόλου του ΕΕΠ για επιμόρφωση, όσο και η αποτελεσματικότερη καθοδήγηση και εποπτεία των ΕΔΕΑΥ από τα κατά τόπους ΚΕΔΔΥ σε δεύτερο χρόνο.

4.    Οι αρμοδιότητες των ΕΔΕΑΥ, σύμφωνα με το άρθρο 39, προσδιορίζονται και  περιλαμβάνουν τα εξής:

·       Επισκέψεις στα σχολεία και παρακολούθηση μαθητών

·       Αξιολόγηση

·       Συνεδρίαση διεπιστημονικής ομάδας

·       Σύνταξη έκθεσης

·       Κατάρτιση προγράμματος παρέμβασης-στοχοθεσία

·       Παρακολούθηση προγράμματος-αναθεώρηση στόχων

·       Τελική αξιολόγηση προγράμματος

·       Σε περίπτωση μη επίτευξης στόχων: σύνταξη δικαιολογητικής έκθεσης παραπομπής στο ΚΕΔΔΥ

 Τα  παραπάνω ουσιαστικά αποτελούν, μέχρι σήμερα, έργο των ΚΕΔΔΥ  και για το λόγο αυτό προτείνουμε τον ορισμό των ΚΕΔΔΥ ως δευτεροβάθμιου όργανου αξιολόγησης και υποστήριξης, με πρωτοβάθμιο όργανο τις ΕΔΕΑΥ, ώστε να μην διαταραχθεί η λειτουργία των ΣΜΕΑΕ, αλλά και να εξασφαλιστεί η συνέχεια και η συνέπεια στις παρεμβάσεις από ένα σχολικό έτος στο επόμενο.

5.    Για την ποιοτικότερη λειτουργία των διεπιστημονικών ομάδων πρέπει να υφίστανται ικανές και αναγκαίες συνθήκες, ώστε η ομάδα να αποτελεί λειτουργικό εργαλείο εφαρμογής των δράσεων που σχεδιάζει, εισηγείται και υλοποιεί. Βασική προϋπόθεση για αυτό είναι η ύπαρξη κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας της ομάδας, η αναγνώριση των ορίων και των δυνατοτήτων κάθε μέλους, η προσήλωση στο εκάστοτε καθηκοντολόγιο και στους κώδικες ηθικής και δεοντολογίας κάθε επιστήμονα, εναργής  συνεργασία μεταξύ διοικητικού και επιστημονικού προσωπικού, σταθερό πλαίσιο συνεργασίας της διεπιστημονικής ομάδας με στόχο την ενημέρωση, την εποπτεία, τη λήψη αποφάσεων και την εξαγωγή της, κάθε φορά, απαιτούμενης στρατηγικής για την υλοποίηση των στόχων. Κατά συνέπεια ο χρόνος και ο τόπος συνεδριάσεων των ΕΔΕΑΥ πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένοι (π.χ. στη ΣΜΕΑΕ-έδρα του δικτύου, ανά 15-μερο) και εντός του σχολικού ωραρίου. 

6.    Κατά την αξιολόγηση μαθητών και τη λήψη κοινωνικού ιστορικού από τους γονείς τους, θα πρέπει να διασφαλίζονται και να τηρούνται οι αρχές δεοντολογίας που διέπουν τις ανθρωπιστικές επιστήμες και ειδικότερα η αρχή του απορρήτου και του σεβασμού της προσωπικότητας των εμπλεκομένων. Δε θα πρέπει να παραγνωρίζεται το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των γονέων και κηδεμόνων στο «αποφασίζειν» αναφορικά με το παιδί τους, οπότε απαιτείται η ενημέρωση και έγγραφη συναίνεση των γονέων/κηδεμόνων, καταρχάς για την αξιολόγηση και κατά δεύτερον, για την εφαρμογή του ειδικού εκπαιδευτικού προγράμματος που καταρτίζεται από την ΕΔΕΑΥ. Επίσης, η αξιολόγηση των μαθητών στα ΚΕΔΔΥ-που θα πραγματοποιείται μετά από τεκμηριωμένη παραπομπή- θα πρέπει να συνεχίσει να υλοποιείται μετά από σχετική αίτηση των γονέων/κηδεμόνων.

7.    Οι εκθέσεις που συντάσσονται από τα στελέχη των ΕΔΕΑΥ αποτελούν απόρρητο έγγραφο, τίθενται υπόψη του εκπαιδευτικού ή των εκπαιδευτικών της τάξης που φοιτά ο μαθητής, ενώ θα πρέπει να κατοχυρωθεί και η διάρκεια ισχύος τους και ο τρόπος με τον οποίο συντάσσονται.

8.    Επίσης, οι γνωματεύσεις ειδικών μαθησιακών αναγκών, οι εισηγήσεις για την αντικατάσταση των γραπτών εξετάσεων με προφορικές και οι εισηγήσεις για την παράλληλη στήριξη πρέπει να παραμείνουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα και να εκδίδονται από τα ΚΕΔΔΥ, με προηγούμενη άτυπη αξιολογητική έκθεση των ΕΔΕΑΥ, προκειμένου για τη λειτουργία βάσει προτυποποιημένης διαδικασίας,  ώστε να διασφαλίζεται η ομοιογένεια των κριτηρίων σε όλη τη χώρα, και να αποφευχθούν φαινόμενα διαβλητότητας.

9.    Να υπάρχει μέριμνα για τα έξοδα μετακίνησης και τα οδοιπορικά των στελεχών των ΕΔΕΑΥ, καθώς επίσης και ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός των ειδικών με τα απαραίτητα εργαλεία (τεστ κλπ.).

10.Να προβλέπεται διαδικασία επέκτασης καθηκόντων, με τη σύμφωνη γνώμη και κατόπιν τεκμηρίωσης από τον ενδιαφερόμενο, όπως προβλέπεται από τον Ν.3699/2008, με πρώτιστο μέλημα την κάλυψη των αναγκών της ΣΜΕΑΕ.

11. Η συμμετοχή της σχολικής μονάδας  όπου φοιτά ο μαθητής, στη διαγνωστική διαδικασία και στον καταρτισμό και παρακολούθηση της εφαρμογής του Ε.Ε.Π. μπορεί να εξασφαλιστεί με την παρουσία ως εισηγητή – έκτακτου μέλους της διεπιστημονικής ομάδας-  του εκπαιδευτικού του μαθητή ή/και του εκπαιδευτικού του Τμήματος Ένταξης,  που αναλαμβάνει εκ των πραγμάτων την εφαρμογή.

12. Οι  ΕΔΕΑΥ  να λειτουργούν ως διεπιστημονικές ομάδες και όχι ως διοικητικά όργανα και οι αποφάσεις να λαμβάνονται όχι με ψηφοφορία αλλά με  συναντίληψη των μελών τους.
13.  Οι ΕΔΕΑΥ ταυτόχρονα με την παρέμβαση στον μαθητικό πληθυσμό και στις οικογένειες τους θα μπορούσαν να υλοποιούν και παρεμβάσεις-ευαισθητοποιήσεις και στον εκπαιδευτικό πληθυσμό του δημόσιου σχολείου πάνω σε θέματα που αφορούν την καλύτερη δυνατή αλληλεπίδραση της διεπιστημονικής ομάδας αξιοποιώντας την συνύπαρξη της ομάδας διαφορετικών  επιστημόνων με κοινό στόχο και  πλουραλισμό στις προσεγγίσεις.