Γιάννης Κατσαρός, σχολικός σύμβουλος ΠΕ, μέλος «ΠΡΩ.ΠΑΙΔΕΙ.Α.», μέλος Δ.Σ. της Ε.Ο.Δ.Ε.
Από άποψη διάρθρωσης των υποστηρικτικών θεσμών και δομών, η πρόταση για τις νέες Δομές υποστήριξης του Εκπαιδευτικού Έργου:
α) Υιοθετεί από το σχέδιο του 2011 "«Πρώτα ο Μαθητής» – «Πρώτα η Σχολική Μονάδα» Νέα Διοίκηση για το Νέο Σχολείο" (είχε τεθεί σε διαβούλευση http://www.opengov.gr/ypepth/?p=854) την ιδέα για το "Κέντρο Εκπαιδευτικής & Συμβουλευτικής Υποστήριξης" (ΚΕΣΥ) – πρόκειται για διεθνώς διαδεδομένη καλή πρακτική. Το ΚΕΣΥ τοποθετείται στην έδρα του υφιστάμενου ΚΕΔΔΥ, είναι(;) κοινό και για τις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης και παρέχει υποστήριξη στο σύνολο της σχολικής και ευρύτερης κοινότητας της περιοχής ευθύνης του. Το ΚΕΣΥ όμως φαίνεται πως οργανώνεται με κέντρο το ΚΕΔΔΥ.
Ενσωματώνει, με τρόπο που δημιουργεί πολλά ερωτηματικά σε σχέση με την αποτελεσματική άσκησή τους, ετερόκλητες αρμοδιότητες των υφιστάμενων δομών ΚΕΔΔΥ, ΣΣΝ, ΚΕΣΥΠ, ΚΕΠΛΗΝΕΤ.
Ενσωματώνει ακόμα και το μεγαλύτερο μέρος του ρόλου του Σχολικού Συμβούλου τουλάχιστον όσον αφορά την επαφή του με τα σχολεία (αλλά χωρίς τους σχολικούς συμβούλους).
Ως αποτέλεσμα, καταλήγουμε σε μια δομή υπερβολικά φορτωμένη σε αρμοδιότητες, φαλκιδευμένη ως προς την αποτελεσματικότητά της μέσα από μια αντίληψη εξοβελισμού των μονοπρόσωπων οργάνων και μια θολή συλλογική λειτουργία, χωρίς σαφώς ορισμένη σχέση με τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, τα ΠΕΚΕΣ και τους ΠΣΕΕΕ και η οποία υπάγεται διοικητικά στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης (ΠΔΕ). Με τον τρόπο αυτό, αφενός διατηρείται η τεχνητή διάκριση της διοίκησης από την παιδαγωγική καθοδήγηση σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας (νομού) και αφετέρου αντί να ενισχύεται απομακρύνεται, δυσχεραίνεται και ατονεί κάθε έννοια στήριξης του εκπαιδευτικού έργου. Παράλληλα, διαφαίνεται ότι το αντικείμενο της παροχής υπηρεσιών διάγνωσης στους μαθητές αφαιρείται από τα ΚΕΔΔΥ και κατά πάσα πιθανότητα οι γονείς θα κληθούν να αναζητήσουν τέτοιες υπηρεσίες εκτός δημόσιων δομών εκπαίδευσης.
Επιπλέον, το ΚΕΣΥ φαίνεται να υπηρετεί μια λογική υπαγωγής της γενικής αγωγής στην ειδική ως προς τη στήριξη. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θεσμοθετείται και οριστικοποιείται συνειδητά από το ΥΠΠΕΘ και το ΙΕΠ μια μονοδιάστατη εστίαση της στήριξης στις «δύσκολες περιπτώσεις», την οποία οι σχολικοί σύμβουλοι γενικής αγωγής και παιδαγωγικής ευθύνης χρόνια τώρα επισημαίνουν ως «δυσκολία» για το έργο τους. Ο πρόεδρος του ΙΕΠ δίνει το πλαίσιο αυτής της λογικής με τη χαρακτηριστική φράση: «Οι δύσκολες περιπτώσεις (εντός εισαγωγικών) δεν είναι εξαίρεση, ειδικά στις ηλικίες των μαθητών, είναι ο κανόνας» (10΄:10΄΄ στο βίντεο https://www.youtube.com/watch?time_continue=3970&v=mAF7eTst4bk). Πράγματι, είναι εύκολο η στήριξη στα σχολεία να αναλώνεται στις «δύσκολες περιπτώσεις». Όμως μέριμνα των σχολικών συμβούλων ήταν να μην χάσουν από τα μάτια τους και το γενικό επίπεδο της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου και την επιδίωξη υψηλών αποτελεσμάτων για όλους τους μαθητές. Διότι είναι απολύτως δεδομένο ότι στόχος κάθε εκπαιδευτικού συστήματος και κάθε χώρας είναι τα υψηλά μαθησιακά αποτελέσματα, τα οποία συνδέονται με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του κάθε πολίτη και της χώρας, ενώ παράλληλα πρέπει να παρέχει κάθε ευκαιρία και στήριξη στους μαθητές που εμφανίζουν αδυναμίες. Αν χαθεί αυτός ο προσανατολισμός από τις δομές διοίκησης και στήριξης, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές για την παιδεία και για το μέλλον της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι διατυπωμένες ανησυχίες των γονέων για το δημόσιο σχολείο και οι αναζητήσεις τους προς άλλες κατευθύνσεις.
β) Εισάγει άλλη μια δομή που αναφέρεται ασαφώς στο ΚΕΣΥ, το Κέντρο Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΚΕΑ) που είναι(;) η μετεξέλιξη των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) και σε αυτό ενσωματώνονται οι αρμοδιότητες των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων. Εδώ πρέπει να ξεχωρίσουμε κάποια πράγματα: i)
Τα ΚΠΕ δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο αυτής της αναδιάρθρωσης, διότι είναι δομές με ισχυρή σύνδεση με τον τόπο, προάγουν και υπηρετούν αξίες που συνδέονται με το τοπικό περιβάλλον, την ιστορία και τον πολιτισμό. Πρέπει λοιπόν να ιδωθούν ξεχωριστά, στο πλαίσιο μιας πολιτικής που αφορά όχι μόνον την εκπαίδευση και το εκπαιδευτικό έργο, αλλά και την τοπική ανάπτυξη και την τοπική αυτοδιοίκηση. ii) Αν υποτεθεί ότι οι Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Σχολικών Δραστηριοτήτων προωθούν εκπαιδευτικά προγράμματα – δράσεις πάνω στους εκάστοτε στόχους υπό έμφαση του ΥΠΠΕΘ, δεν θα πρέπει να περιορίσουμε σε αυτό το επίπεδο την ιδέα του αειφόρου σχολείου. Το αειφόρο σχολείο δεν είναι στόχος υπό έμφαση.
Είναι μια συνολική φιλοσοφία, μια οπτική του τι σημαίνει «καλό» σχολείο. Αν είναι επιλογή για τη χώρα μας τότε θα πρέπει να σχεδιαστεί συνολικά η μετάβαση σε αυτό μέσα από το στρατηγικό μας σχέδιο.
γ) Εισάγει σε επίπεδο ΠΔΕ τα "Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού". Τα ΠΕΚΕΣ ενσωματώνουν τις αρμοδιότητες των υφισταμένων Περιφερειακών Κέντρων Επιμόρφωσης (ΠΕΚ), των Προϊσταμένων Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης και των Σχολικών Συμβούλων. Κάθε ΠΕΚΕΣ στελεχώνεται από Περιφερειακούς Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου και Επιμόρφωσης (Π.Σ.Ε.Ε.Ε.), ανά κλάδο και ειδικότητα, με αυξημένα ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα, οι οποίοι επιλέγονται από το Συμβούλιο Επιλογής".
Ο τρόπος επιλογής των Π.Σ.Ε.Ε.Ε., και η γενικότερη περιγραφή τους παραπέμπει στους πρώην Σχολικούς Συμβούλους. Όμως, αντί να αποσαφηνίζει ρόλους και ευθύνες χαρακτηρίζεται από την επικάλυψη αρμοδιοτήτων με τα ΚΕΣΥ και την υπερβολική έμφαση σε συναρμοδιότητες και σε συλλογική λειτουργία. Παράλληλα, η απομάκρυνση από τα σχολεία - τοποθετούνται στην έδρα της ΠΔΕ- σαφώς διαμορφώνει καλύτερους όρους για την ανάθεση σε αυτά τα στελέχη του ρόλου του εξωτερικού αξιολογητή και προδιαγράφει αφενός μια τάση συγκέντρωσης και γραφειοκρατικής προσέγγισης της στήριξης - παιδαγωγικής καθοδήγησης, και αφετέρου ένα ισχυρό ενδεχόμενο για περιορισμό στο μισό του αριθμού των στελεχών, τη στιγμή που προηγούμενες μελέτες για την Ελλάδα (αλλά και παραδείγματα από τη διεθνή εμπειρία) μιλούν για ανάγκη αύξησης των στελεχών στήριξης του εκπαιδευτικού έργου.
ΥΓ: Θα ακολουθήσουν κι άλλα κείμενα κριτικής σε επιμέρους σημεία του σχεδίου τις επόμενες μέρες.
ΠΗΓΗ: ESOS
