Αγαπητοί συνάδελφοι,
σας κοινοποιούμε τις θέσεις και προτάσεις της ΠΟΣΕΕΠΕΑ προς το Υπουργείο Παιδείας στα πλαίσια του διαλόγου για τον ανασχεδιασμό και αναβάθμιση της Ειδικής Εκπαίδευσης, στον οποίο συμμετέχει, μετά από πρόσκληση, η Ομοσπονδία μας. Ο κύκλος συναντήσεων ξεκινά τη Δευτέρα 6 Ιουνίου.
ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΣΕΕΠΕΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ
Η ΠΟΣΕΕΠΕΑ, ως δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση στο χώρο της εκπαίδευσης, εκπροσωπεί τα μέλη ΕΕΠ και ΕΒΠ, που εργάζονται ως μόνιμοι η αναπληρωτές στις δομές διάγνωσης , υποστήριξης και ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης μαθητών με αναπηρία η/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Πάγια επιδίωξη μας είναι η συμβολή στην καταγραφή και επίλυση προβλημάτων και στην προώθηση καινοτόμων προτάσεων για την βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχονται σε όλους τους μαθητές.
Με ιδιαίτερη χαρά αποδεχόμαστε λοιπόν την πρόσκληση για συμμετοχή στις εργασίες της επιτροπής για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση, αν και χρειάζεται να υπενθυμίσουμε τις συνεχείς προσπάθειες και προτάσεις μας για εξ αρχής συμμετοχή στις εργασίες της. Θεωρούμε ότι η συμμετοχή των εργαζομένων στη διαδικασία μελέτης των προβλημάτων είναι εκ των ουκ άνευ.
Σε κάθε περίπτωση πιστεύουμε ότι το πόρισμα της επιτροπής, όπως αυτό δημοσιεύθηκε στον τύπο, περιλαμβάνει κοινά αποδεκτές βασικές παραδοχές που ελπίζουμε να μην οδηγήσουν σε κενά ευχολόγια.
Είναι σημαντικό όμως, έστω και τώρα, στο περιορισμένο χρονικό πλαίσιο εργασιών της επιτροπής, σε μια διαδικασία πραγματικού διαλόγου του υπουργείου με τους φορείς της εκπαίδευσης και της ειδικής αγωγής, να υπάρξει ρητή δέσμευση από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας για υλοποίηση σταδιακά των τελικών κοινών συμπερασμάτων.
Με το σκεπτικό αυτό η ΠΟΣΕΕΠΕΑ προσέρχεται στις εργασίες της επιτροπής και καταθέτει τις προτάσεις της και αιτήματα που έχουν ωριμάσει στην συνείδηση όλων των εμπλεκόμενων στο χώρο της ΕΑΕ. Είμαστε δε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση αλλά και για την απαραίτητη εξειδίκευση των πολλών θεμάτων που θα προκύψουν, σχετικά με τις προτάσεις μας, για τις απαραίτητες προυποθέσεις και την δομή και λειτουργία των δομών που προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στους μαθητές.
Α. Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Κατ αρχήν ως φορέας που εκπροσωπεί τους κλάδους των ειδικών επιστημόνων που υπηρετούν την υπόθεση της ΕΑΕ, συμφωνούμε ότι η κατεύθυνση των όποιων αλλαγών στο θεσμικό πλαίσιο πρέπει να είναι η προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος στην ανάγκη συμπερίληψης των μαθητών με αναπηρία η/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο γενικό σχολείο.
Αυτό είναι πράγματι κατά τη γνώμη μας δυνατό να πραγματοποιηθεί εφόσον εκπληρωθούν σε εύλογο χρόνο οι παρακάτω απαραίτητες προυποθέσεις:
α. Προσαρμογή των εκπαιδευτικών στόχων και μεθόδων εκπαίδευσης, άρα και των αναλυτικών προγραμμάτων, τα οποία πρέπει να είναι ευέλικτα και με δυνατότητα διαβάθμισης της δυσκολίας σύμφωνα με τις δυνατότητες και την μαθησιακή εξέλιξη του μαθητή.
β. Εξασφάλιση της πλήρους προσβασιμότητας των χώρων και μέσων εκπαίδευσης με τη χρήση υποστηρικτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού και την προσαρμογή των εγχειριδίων στις ανάγκες μαθητών με αισθητηριακά προβλήματα και δυσκολίες κατανόησης του γραπτού λόγου.
γ. Ένταξη στο δυναμικό των γενικών σχολικών μονάδων προσωπικού (εκπαιδευτικού, ΕΕΠ και ΕΒΠ) εξειδικευμένου σε θέματα εκπαιδευτικής υποστήριξης των μαθητών.
δ. Την επιμόρφωση - ευαισθητοποίηση του εκπαιδευτικού προσωπικού στην έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών μαθητών (ιδιαίτερα στην προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία). Ακόμη την διαρκή επιμόρφωση και εξειδίκευση όλου του εμπλεκόμενου προσωπικού στην εκπαίδευση και υποστήριξη του μαθητικού πληθυσμού.
ε. Ενίσχυση της υποδομής και των μέσων λειτουργίας. Στελέχωση με όλες τις ειδικότητες ΕΕΠ και εκπαιδευτικών , των διαγνωστικών και υποστηρικτικών δομών (ΚΕΔΔΥ) και εξασφάλιση της ουσιαστικής διασύνδεσης με τις σχολικές μονάδες. Απαραίτητη είναι η αύξηση του αριθμού των μόνιμων διεπιστημονικών ομάδων και παράλληλη μείωση του μαθητικού πληθυσμού στον οποίο απευθύνεται κάθε ΚΕΔΔΥ.
στ. Έγκαιρη παρέμβαση , με ενίσχυση των δομών προσχολικής εκπαίδευσης με την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό (ΕΠ, ΕΕΠ και ΕΒΠ), ώστε να είναι δυνατή η πρόληψη της στρέβλωσης της μαθησιακής εξέλιξης των νηπίων. Ξεκίνημα στην ουσία της διαδικασίας συμπερίληψης από το επίπεδο της προσχολικής εκπαίδευσης με την ένταξη όλων των νηπίων σε κατάλληλα οργανωμένα και διεπιστημονικά υποστηριζόμενα νηπιαγωγεία.
Β. ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
α. Η λειτουργία των ειδικών δομών, Τμήματα Ένταξης, Παράλληλη Στήριξη και υποστήριξη με συνοδό ΕΒΠ η Σχολικό Νοσηλευτή, στα πλαίσια των γενικών σχολείων χρειάζεται να ενισχυθεί με περισσότερο και κυρίως μόνιμο προσωπικό. Έτσι θα είναι δυνατή η εφαρμογή προγραμμάτων διεπιστημονικής υποστήριξης, συνδιδασκαλίας, σχεδιασμού ρεαλιστικού Εξατομικευμένου Εκπαιδευτικού Προγράμματος, η εφαρμογή του οποίου θα επαναξιολογείται σε τακτά χρονικά διαστήματα από την διεπιστημονική ομάδα.
β. Η λειτουργία των ΣΜΕΑΕ χρειάζεται να ενταχθεί στις εκπαιδευτικές υπηρεσίες σε επίπεδο όχι διεύθυνσης αλλά κοινότητας η δήμου με την έννοια ότι στις μεγάλες αστικές περιοχές δεν επαρκεί η ύπαρξη για παράδειγμα ενός ΕΕΕΕΚ σε επίπεδο διεύθυνσης που περιλαμβάνει αρκετούς δήμους. Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατή η έναρξη της διαδικασίας εκπαιδευτικής και κυρίως κοινωνικής ενσωμάτωσης του πληθυσμού των μαθητών των ειδικών σχολείων. Έτσι με την ουσιαστική λειτουργία δικτύων σχολικών μονάδων όλων των βαθμίδων και τύπων μπορούν να υλοποιηθούν κοινές εκδηλώσεις, προγράμματα συνεκπαίδευσης η/και ανταλλαγής εκπαιδευτικών προγραμμάτων, μεταξύ των σχολικών μονάδων ειδικής και γενικής εκπαίδευσης της ίδιας περιοχής.
Στόχος είναι η στην πράξη ευαισθητοποίηση του προσωπικού, των μαθητών και των γονέων στην ανάγκη συνύπαρξης με το διαφορετικό. Φυσικά αυτό πρέπει να γίνει χωρίς να μειωθούν κατ ελάχιστο οι παρεχόμενες ειδικές εκπαιδευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στους μαθητές με αναπηρία η/ και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες , οι οποίοι εκ των πραγμάτων και με βάση την σημερινή λειτουρία της εκπαίδευσης, δεν έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα των γενικών σχολείων αλλά δικαιούνται και αποζητούν την κοινωνική επαφή με τους συνομιλήκους.
γ. Επίσης η λειτουργία των ΣΜΕΑΕ πρέπει ποσοτικά και ποιοτικά να ενισχυθεί με την αύξηση του αριθμού τους σε όλες τις βαθμίδες και ιδιαίτερα στη δευτεροβάθμια επαγγελματική. Επίσης με την κατάρτιση οργανισμού και κανονισμού λειτουργίας και την ίδρυση νέων οργανικών θέσεων ΕΕΠ όλων των ειδικοτήτων και ΕΒΠ με βάση τις ανάγκες και τον αριθμό του μαθητικού πληθυσμού που εξυπηρετούν. Η αναλογία μαθητών και κάθε ειδικότηταςς δν μπορεί να υπερβαίνει το 1:25 στις δομές πρωτοβάθμιας και 1:40 στις σχολικές δομές δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Απαραίτητη είναι και η διασύνδεση με φορείς και υπηρεσίες της κοινότητας ώστε να είναι άμεσα δυνατή η αντιμετώπιση προβλημάτων σωματικής η ψυχικής υγείας, η κοινωνική ενσωμ΄τωση σε προγράμματα της κοινότητας και η εξασφάλιση διεξόδου σε εκπαιδευτικό η επαγγελματικό επίπεδο μετά την αποφοίτηση.
δ. Ειδικότερα σχετικά με τις δομές ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι ανάγκη να αναθεωρηθούν βασικές αρχές δομής και λειτουργίας και να αποκτήσουν την δυνατότητα να προσφέρουν ποιοτική επαγγελματική κατάρτιση και ουσιαστική διεπιστημονική υποστήριξη σύμφωνα με τις δυνατότητες των μαθητών που εξυπηρετούν.Ακόμη να προσφέρουν την δυνατότητα συνέχισης της εκπαιδευσης και επαγγελματικής ένταξης με βάση αναγνωρισμένα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων.
Γ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
α. Με την θετική αξιολόγηση της πορείας υλοποίησης των προυποθέσεων που αναπτύξαμε στο Α μέρος, θεωρούμε ότι θα καταστεί δυνατή η προώθηση της ουσιαστικής ενσωμάτωσης όλο και μεγαλύτερου αριθμού μαθητών με αναπηρία η/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο αναμορφούμενο γενικό σχολείο.
Έτσι το ειδικό σχολείο θα είναι δυνατό να μετατραπεί σε συνδιοικούμενο, συστεγαζόμενο και συλλειτουργούν μέρος του γενικού. Με αυτό τον τρόπο θεωρούμε ότι μπορεί να εκπληρωθεί με ρεαλιστικούς όρους η ενσωμάτωση σε κοινωνικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, με την προυπόθεση τονίζουμε της συνέχισης της παροχής των ειδικών υποστηρικτικών υπηρεσιών που πάντα έχει ανάγκη ο μαθητής και η οικογένεια του.
β. Έτσι και τα ΚΕΔΔΥ, περισσότερα σε αριθμό και αναφερόμενα σε μικρότερο μαθητικό πληθυσμό και αριθμό σχολικών μονάδων είναι δυνατό να μετατραπούν σε κέντρα συντονισμού, διάγνωσης και εκπαιδευτικής υποστήριξης, με άμεση διασύνδεση με τα σχολεία της περιοχής τους και τους υπεύθυνους παιδαγωγικής καθοδήγησης.
Δ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Όλα τα παραπάνω αποτελούν θέσεις και προτάσεις που είναι δυνατό κατά τη γνώμη μας να υλοποιηθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα , άν:
- Αποκατασταθεί το ποσοστό χρηματοδότησης της εκπαίδευσης από τον κρατικό προυπολογισμό, στα επίπεδα που είναι αναγκαίο.
- Αρχίσει ΑΜΕΣΑ η διαδικασία πρόσληψης μόνιμου εκπαιδευτικού, ΕΕΠ και ΕΒΠ, για την στελέχωση των σχολικών μονάδων όλων των τύπων , με προτεραιότητα στις δομές ειδικής εκπαίδευσης. Επιπρόσθετα είναι αναγκαία η ίδρυση νέων δομών ειδικής εκπαίδευσης και των ανάλογων οργανικών θέσεων ΕΕΠ και ΕΒΠ.
- Καταργηθεί ο Ν. 4115/2013, άρθ. 39 περί ΕΔΕΑΥ, οι λειτουργίες τους να μεταφερθούν στις διεπιστημονικές ομάδες των γενικών σχολείων και των ΚΕΔΔΥ. Να αποκατασταθεί η πληρότητα στη σύνθεση των διεπιστημονικών ομάδων διάγνωσης και υποστήριξης με την οργανική ένταξη των ειδικοτήτων του Λογοθεραπευτή, του Εργοθεραπευτή και του Φυσιοθεραπευτή στα ΚΕΔΔΥ.
- Νομοθετηθεί η οργάνωση δικτύων σχολικών μονάδων όλων των τύπων ανά περιοχή, με την υποστήριξη και συντονισμό από τα ΚΕΔΔΥ και τις διεπιστημονικές ομάδες των ΣΜΕΑΕ και γενικών σχολείων. Τα δίκτυα να έχουν επαφή και συνεργασία με φορείς και υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας της κοινότητας.
- Λειτουργήσουν επιτροπές γνωμοδότησης για θέματα ειδικής εκπαίδευσης, σε επίπεδο υπουργείου, ΙΕΠ και Διευθύνσεων Εκπαίδευσης, με την συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων και του γονεικού και αναπηρικού κινήματος. Χρειάζεται οι αποφάσεις να πάψουν να είναι αποσπασματικές και να λαμβάνονται από μονοπρόσωπα όργανα.
- Ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία επιμόρφωσης -ευαισθητοποίησης του εκπαιδευτικού προσωπικού της γενικής εκπαίδευσης και η παροχή ευκαιριών εξειδίκευσης του ΕΕ και ΕΒΠ σε εργαλεία και μεθόδους παροχής ποιοτικών υπηρεσιών στους μαθητές.
- Ορισθούν επιτέλους τα όργανα επιστημονικής καθοδήγησης του ΕΕΠ και ΕΒΠ (Σύμβουλοι ΕΕΠ-ΕΒΠ).
- Αρχίσει άμεσα η διερεύνηση των αναγκών των σχολικών μονάδων σε υποδομές και μέσα που θα ενισχύσουν την προσβασιμότητα με στόχο την σταδιακή υλοποίηση των αναγκαίων παρεμβάσεων.
Για την υλοποίηση των παραπάνω είμαστε στη διάθεση σας για την υποβολή προτάσεων εξειδικευμένων σε κάθε θέμα (έγκαιρη παρέμβαση, ΚΕΔΔΥ, ΕΕΕΕΚ κ.λ.π.).
